روند رو به رشد صادرات ایران به عمان

اقتصاد معاصر؛ طی پنج سال گذشته، صادرات ایران به کشور عمان شاهد رشد چشمگیری بوده است. بر اساس آمار گمرک، ارزش دلاری صادرات ایران به عمان از حدود ۵۳۲ میلیون دلار در سال ۱۳۹۸ به بیش از ۱.۴ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. اوضاع در سال جاری حتی بهتر از پارسال نیز بوده است به طوری که در ۳ ماهه اول امسال، ۳۹۲ میلیون دلار کالا از ایران به عمان صادر شده است که این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۰ درصد افزایش یافته است.

ده قلم اول کالا‌های صادراتی ایران به عمان در سال جاری شامل قیرنفت، شمش از آهن و فولاد غیر ممزوج، سایر اوره، سنگ آهن بهم فشرده شده، محصولات آهنی حاصل احیا، محصولات آهنی اسفنجی، سایر هیدروکربور‌های حلقوی، گوجه فرنگی گلخانه‌ای، سایر شمش، میله‌های گرم از آهن یا فولاد غیر ممزوج بوده است.

در حالی صادرات به عمان به طور چشمگیری افزایش یافته که صادرات ایران به سایر کشور‌های منطقه در همین دوره رشد چندانی نداشته است. به عنوان مثال، صادرات به عراق در سال ۱۴۰۰ با وجود کاهش مختصر از ۹ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۸ به حدود ۸.۹ میلیارد دلار رسید و سپس در سال ۱۴۰۲ به ۹.۳۵ میلیارد دلار افزایش یافت که این افزایش نسبتاً محدود و کمتر از ۵ درصد است.

در مورد ترکیه نیز صادرات از ۵.۰۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۸ به ۶.۰۸ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ رسید اما در سال ۱۴۰۲ به ۴.۲۱ میلیارد دلار کاهش یافت. همچنین صادرات به افغانستان نیز از ۲.۳۷ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۸ به ۱.۸۳ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته و سپس در سال ۱۴۰۲ به حدود ۱.۹ میلیارد دلار افزایش یافت که همچنان پایین‌تر از سطح سال ۱۳۹۸ است.

در سال ۱۳۹۸، وزن کل صادرات ایران به عمان حدود ۲.۱۵ میلیون تن بود که در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۴.۹ میلیون تن رسید. این افزایش دو برابری در وزن صادرات همراه با افزایش بیش از دو برابری در ارزش دلاری صادرات، نشان‌دهنده رشد تقاضا برای کالا‌های ایرانی در بازار عمان است.

به اعتقاد کارشناسان، این روند رو به رشد در صادرات ایران به عمان می‌تواند به دلیل ثبات روابط تجاری و دیپلماتیک میان دو کشور، توسعه زیرساخت‌های تجاری و حمل‌ونقل و افزایش تقاضا برای کالا‌های ایرانی در بازار عمان باشد. همچنین به دلیل زیرساخت‌های موجود در مناطق آزاد و شهرک‌های صنعتی عمان، بهره‌مندی از بنادر پیشرفته و خطوط حمل و نقل روزانه به بنادر اصلی شمال آفریقا، آمریکای شمالی، اروپا و آسیای جنوب شرقی و هم‌مرزی با یمن و بازار شمال آفریقا و همچنین به دلیل اینکه عمان یکی از معدود کشور‌هایی است که با ایجاد تنها ۳۰ درصد ارزش افزوده نهایی در خاک خود، امکان صادرات کالا‌های ایرانی به ۱۶ کشور عربی و آفریقایی، آمریکا، سنگاپور و ۴ کشور اروپایی را با تعرفه گمرکی صفر، فراهم می‌آورد؛ عمان به‌عنوان یک پایگاه مناسب برای صادرات مجدد کالا‌های ایرانی شناخته می‌شود.

با توجه به این روند مثبت، انتظار می‌رود تعاملات تجاری بین ایران و عمان در سال‌های آتی همچنان رو به افزایش باشد و روابط اقتصادی بین دو کشور بیش از پیش تقویت شود.